Na de verkiezingen is het tijd voor de formatie: er moet een nieuw kabinet komen. Onderhandelingen voor een nieuw kabinet nemen vaak veel tijd in beslag. Soms zijn kiezers teleurgesteld omdat beloften uit de verkiezingsprogramma’s niet worden nagekomen. Omdat de partijen moeten samenwerken, moeten ze echter onderhandelen en compromissen sluiten. In dit onderhandelingsspel ervaren de leerlingen hoe dat gaat.


  • Leerdoel: Ontdekken hoe moeilijk het kan zijn een compromis te sluiten. 
Ervaren dat politieke partijen de plannen die ze in hun verkiezingsprogramma presenteren niet altijd of helemaal kunnen uitvoeren omdat ze samenwerken met andere partijen.
  • Duur: 45-60 minuten
  • Niveau: HAVO/VWO,

Uitleg

Het Formatiespel is ontwikkeld voor leerlingen van het voortgezet onderwijs en voor studenten in het mbo. Het Formatiespel duurt 45 tot 60 minuten.

Leerlingen maken kennis met het proces ‘van kiezen naar kabinet’. In groepen gaan de leerlingen met elkaar onderhandelen om een nieuw kabinet te vormen.

De handleiding en werkbladen van het Formatiespel zijn hieronder te downloaden.

Docentenhandleiding

In de handleiding vindt u een stappenplan om het Formatiespel in de klas te spelen.

Standpuntenformulier

Omcirkel de 10 gekozen standpunten op het standpuntenformulier. Geef daarna ieder standpunt een waardering. 10 punten voor het belangrijkste standpunt, 1 punt voor het minst belangrijke standpunt. Of gebruik de digitale tool.

Scoreformulier

Twee partijen gaan samen een regeerakkoord samenstellen. Ze vullen samen de overeengekomen stellingen op het scoreformulier in. Welke partij verdient de meeste punten in de onderhandeling?
De twee partijen vullen samen hun 10 overeengekomen standpunten in op het scoreformulier

Samenwerken

Het formatiespel start met het maken van groepjes van 3 of 4 leerlingen.

2. Verkiezingsprogramma

De leerlingen krijgen een lijst met standpunten. Wat vinden ze écht belangrijk? Ze kiezen tien standpunten: dit is hun verkiezingsprogramma.

3. In volgorde zetten

De leerlingen zetten hun 10 standpunten op volgorde. Het belangrijkste standpunt krijgt 10 punten en het minst belangrijke standpunt krijgt 1 punt.

4. Onderhandelen

Elke partij onderhandelt met een andere partij. Het resultaat moet een regeerakkoord van 10 standpunten worden.

5. Wat wordt jullie motto?

De formatie is geslaagd! De regering moet nu een motto verzinnen bedenken voor het regeerakkoord: een mooie zin die samenvat wat ze willen doen.

6. Wie heeft het best onderhandeld?

Tijd om de punten te tellen. Elk groepje telt de punten van hun eigen partij op. De partij met de hoogste score heeft het best onderhandeld.

Downloads

Standpunten

Werken uw leerlingen op computer of tablet? Gebruik dan deze digitale tool voor het kiezen en rangschikken van de stellingen. Sleep de standpunten naar boven of beneden. Zet de belangrijkste 10 standpunten bovenaan en het minst belangrijke onderaan.

Welke 10 standpunten vinden jullie het belangrijkst?

  • Een religieuze school moet een leerling kunnen weigeren die een ander geloof heeft
  • De regering mag boeren dwingen hun land te verkopen zodat er minder stikstof vrijkomt
  • Als je een uitkering hebt en je woont samen, moet je hetzelfde bedrag krijgen als wanneer je alleen woont
  • Mensen die vluchten voor een oorlog mogen niet voor altijd in Nederland blijven
  • Nederland moet uit de Europese Unie
  • Het aantal leden van de Tweede Kamer moet van 150 naar 250
  • Politieagenten moeten een hoofddoek kunnen dragen tijdens hun werk
  • Er moeten meer woningen gebouwd worden op plekken waar nu nog weilanden zijn
  • De koning moet belasting gaan betalen over zijn inkomen
  • Hoe rijker je bent, hoe meer belasting je moet betalen
  • In Nederland moeten meer kerncentrales komen
  • Boeren moeten nieuwe stallen kunnen bouwen
  • Er moeten minimumstraffen komen voor mensen die zwaar geweld gebruiken
  • Mensen die een auto hebben moeten per kilometer die ze rijden, belasting gaan betalen
  • Mensen vanaf 65 jaar moeten gratis met trein, tram en bus kunnen reizen
  • De regering moet toestaan dat mensen het hele jaar op een vakantiepark wonen
  • Als bedrijven mensen nar Nederland halen komen om te werken, moet het bedrijf betalen voor taalles van de medewerkers
  • De leeftijd vanaf wanneer je mag stemmen moet bij alle verkiezingen van 18 jaar naar 16 jaar
  • De regering moet opleidingen voor werk in de zorg of in het onderwijs gratis maken
  • De regering moet regels maken zodat duidelijk is welke online berichten gemaakt zijn met AI
  • Als het echt nodig is, moet het mogelijk zijn om gas uit de grond te halen in Groningen
  • De regering moet meer geld geven aan arme landen
  • Musea moeten gratis worden voor iedereen tot 25 jaar
  • Festivals mogen geen subsidie meer krijgen van de regering
  • De belasting die je betaalt voor benzine, gas en diesel moet omlaag
  • Er moeten minder vluchten van en nar Schiphol gaan
  • De regering moet geld uitgeven om het WK voetbal en de Olympische Spelen naar Nederland te halen
  • Elke student die stage loopt, moet 500 euro per maand aan stagevergoeding krijgen
  • Er moet meer geld naar defensie
  • De regering moet regels maken waardoor elke huurwoning een maximale huurprijs krijgt

Meer werkvormen

FAQ

Voor meer uitleg en antwoorden op uw vragen kunt u terecht in onze FAQ.
Naar de FAQ